Monoküler Ehliyet Nedir? Nasıl Alınır? Kimler Alır?
Monoküler ehliyet, bir gözü hiç görmeyen, diğer gözü ise kusursuz gören kişilere verilen ehliyet türüdür. Başka bir ifadeyle iki gözünden biri kusurlu olan kişilerin aldığı sürücü belgesi, monoküler ehliyettir.
Önceki yıllarda tek gözü görmeyen ehliyet almak nispeten daha zordu. Mevzuatta yapılan değişikliklerle birlikte monoküler bireyler, belli şartları yerine getirdikleri takdirde kolayca ehliyet sahibi olabiliyor. Bu yazı değişen mevzuatlara göre güncellenmektedir.
Monoküler Ehliyet Nasıl Alınır?
Monoküler ehliyet alma şartları, gözlerdeki bozukluğun derecesine bağlıdır. Görme sorunu sürüşü engellemiyorsa ve bu durum sağlık raporu ile belgelenebiliyorsa, ehliyet sınavlarına girilerek sürücü belgesi alınabilir.
Tek gözü görmeyen ehliyet alma şartları;
-Tek göz hiç görmemeli veya monoküler vizyon olmalı yani yalnızca bir göz kullanılabilmelidir,
-Gören gözün görme gücü 1,0’dan az olmamalıdır,
-Tek gözdeki görme kusuru 10’da 10’un altında olmamalıdır,
-Yatay görüş alanının derecesi gözlerden birinde 120 dereceden düşük olmamalıdır. (Her iki gözdeki yatay görüş alanı 120’den az ise bu kişilere ehliyet verilmez.)
-Monoküler vizyon en az bir yıldır devam etmelidir,
-Görme alanında bulunan kör noktalar haricinde, görülebilecek yerler tam olarak algılanabilmelidir. Tek gözde santral skotom varsa monoküler ehliyet alınabilir.
-Her iki gözde pitozis (göz kapağı düşüklüğü) varsa, bu kişiler hiçbir ehliyet türünü alamaz. Tek gözde pitozisi olanlar ve göz kapağı kapalı olan bireyler monoküler ehliyet alabilir.
-Cerrahi olarak düzeltilmiş ya da cerrahi yöntem olmadan hemipitozisi olan kişilerin üst göz kapak kenarları, göz bebeğinin üstüne kadar geldiği halde gözbebeğinin görüş alanını engellemiyorsa, bu kişilere monoküler ehliyet verilebilir.
-Diplopisi (çift görme) olan ya da paralitik şaşılığı olan kişilerdeki görme bozukluğunun derecesine bakılmaksızın bu kişilere ehliyet verilmez. Diplopi olduğu sağlık raporuyla belgelendiği halde ehliyet sahibi olan kişilerin ehliyetleri alınır. Bu kişilerin gözleri tedavi edildiği takdirde, doktor onayıyla ehliyet almalarında sakınca yoktur.
-Monoküler vizyon süreci bir yıldan fazladır devam ediyorsa ve görüş alanı 120 derecen az değilse, bunu sağlık raporuyla belgeleyen kişiler monoküler ehliyet alabilirler.
-Monoküler ehliyet yönetmeliği kapsamında tek gözü görmeyen ehliyet alan kişiler, her yıl bir göz doktoruna muayene olarak görme durumları ile ilgili monoküler sağlık raporu almalıdırlar.
-Monoküler ehliyet hız sınırı, yerleşim yerlerinde en fazla 50 km, yerleşim yerlerinin dışında ise belirlenen hız sınırının 10 km altında olmalıdır.
Ehliyet almak için gerekli şartları karşılayanlar, aldıkları monoküler ehliyet sağlık raporunu kullanarak sürücü belgesi alabilirler.
Tek Gözü Görmeyenler Hangi Ehliyeti Alabilirler?
Monoküler kişilerin alabileceği sürücü belgesi türleri; A1, A2, B ve F sınıfı gibi birinci sınıf ehliyetlerdir. Monoküler ehliyet ticari araç kullanımına engel teşkil eden bir durumdur ve monoküler ehliyet sahibi kişilerin ticari araç kullanmaları yasaktır.
Sınavda şu şekilde sorulmaktadır:
Monoküler (tek gözü gören) kişiler, aşağıda verilen sürücü belgesi sınıflarından hangisini almak için başvuru yapabilir?
Monoküler Ehliyet Sahibi Olanlar ÖTV İndiriminden Faydalanabilir Mi?
Özel Tüketim Vergisi indiriminden faydalanabilmek için monoküler ehliyet sahibi olmak, tek başına yeterli değildir. Monoküler ehliyet ÖTV indirimi için diğer şartların da karşılanması gerekir. Tek gözü görmeyenlerin ÖTV indiriminden yararlanabilmeleri için;
-Tek göz kaybına ek olarak bedensel bir engel bulunmalıdır. El ayak kaybının ya da bu organlarda meydana gelen herhangi bir işlev bozukluğunun sağlık raporuyla belgelenmesi gerekir. Raporunda, “otomatik vitesli araç kullanabilir” ibaresi bulunan kişiler ÖTV indiriminden faydalanabilir.
-Engelli olma durumu %90’dan düşük olan kişilerin, araçlarını özel bir ekipman yardımıyla kullanabilmeleri gerekir.
-Bir gözün görmemesine ilaveten diğer engellerle birlikte toplam engel durumunun %90’ı geçmesi gerekir.
Monoküler kişilere verilen engellilik derecesi %32’dir. Bu nedenle sağlık sorunu sadece monoküler olan kişiler, ÖTV indiriminden faydalanamaz. Engellilik oranı %90’dan fazla olan kişiler, her 5 yılda 1 kez olacak şekilde araç alırken ÖTV’den muaf tutulurlar.
Monoküler Ehliyet ile Normal Ehliyet Arasında Ne Fark Vardır?
Normal sürücü belgesi alacaklar ile monoküler sürücü belgesi almak isteyenler aynı ehliyet sınavına girerler. Tek gözü görmeyenler için yapılan ayrı bir sınav yoktur.
A, A1, A2, B, B1, BE, F ve M sınıfı ehliyet sahibi olanlar monoküler ehliyet alabilirler. Bu ehliyet türlerinin kapsadığı araçlar motosiklet, otomobil ve kamyondur. Tek gözü görmeyenlerin, tır, otobüs, minibüs ya da ambulans gibi araçları kullanmaları yasaktır. Kullanılabilen araç türlerine ek olarak monoküler ehliyetin normal ehliyetten farkı, sürücü belgesi üzerinde monoküler olunduğuna dair bir yazı yazmasıdır. Monoküler sürücü belgesinde, kişinin sağlık durumuna ilişkin yazan monoküler kodu sayesinde, trafik kurallarına uyulup uyulmadığı kontrol edilebilir. Ayrıca monoküler ehliyetli araçların sağ ve sol kısımda olmak üzere minimum 3 aynası vardır.
Monoküler ehliyet sahipleri gece araç kullanabilir mi?
Eski yönetmelikte monoküler ehliyet gece sürüş yasağı vardı, fakat yeni mevzuatta tek gözü görmeyenlerin gece araç kullanımına ilişkin bir madde yoktur.
Monoküler Ehliyet Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
Monoküler ehliyet yönetmeliği kapsamında tek gözü görmeyenler sürücü belgelerini aldıktan sonra bazı kurallara dikkat etmelidirler. Bunları sıralarsak;
-Monoküler ehliyet sahipleri, monoküler sürücü belgesi almaya hak kazandıktan sonra her yıl bir göz doktoruna giderek sağlık raporu almalıdırlar. Kişilerin göz sağlıkları zamanla değişebildiği için, sağlık raporunun da her sene yenilenmesi gerekmektedir. Böyle bir kuralın konmasının sebebi sadece monoküler kişileri korumak değil, aynı zamanda trafikteki diğer insanların da mallarını ve canlarını güvence altına alabilmek içindir. Monoküler ehliyetin güncellenebilmesi için devlet hastaneleri ya da özel hastanelerden alınan sağlık raporunun Emniyet Müdürlüğü’ne verilmesi gerekir. Sağlık raporu uzman ya da pratisyen bir doktordan alınabildiği gibi aile hekimlerinden de alınabilir.
-Monoküler ehliyet sahipleri, şehir içinde 50 km/saatten fazla hız yapamazlar.
-Monoküler ehliyeti olan kişiler, şehir dışında yaptığı yolculuklarda mevcut hız sınırının 10 km/saat altında bir hızla gitmelidirler. Belirlenmiş hız sınırı 90 km/saat ise monoküler kişiler en fazla 90 km/saat hızla gidebilirler.
-Tek gözü gören ehliyeti olan kişilerin araçlarında sağda, solda ve aracın içinde olacak şekilde en az 3 ayna olmalıdır.
-Tek gözü gören ehliyeti sahibi kişiler yalnızca özel araç sahibi olabilirler. Monoküler kişilerin ticari ya da resmi araç kullanmalarına yasalarca izin verilmemektedir.
-Tek gözü gören ehliyet sahiplerinin araçlarının arka camlarında hem sağ üste hem de sol üste, monoküler olduklarını belirten bir işaret olmalıdır. Böylece diğer sürücüler onların monoküler olduğunu bilebilir ve buna göre davranabilirler.
Monoküler Ehliyet Normal Ehliyete Çevrilebilir Mi?
Monoküler ehliyeti normal ehliyete çevirmek için, sağlık raporunun her yıl yenilenmesi büyük önem taşır. Görme durumu iyileşen kişiler, bu durumu belgeledikleri taktirde ehliyet değişim başvurusu yaparak monoküler ehliyetlerini normal ehliyete çevirebilirler.
Ehliyet değişim işlemlerinde;
-Eski ehliyet,
-T.C. numarasının yazılı olduğu kimlik ya da pasaport,
-Sağlık raporu,
-Ehliyet ücretinin vergi dairesine ya da bankaya yatırıldığını gösteren dekont,
-1 tane biometrik fotoğraf,
-Kan grubunun yazılı olduğu bir belge,
-Adli sicil belgesi gerekmektedir.