Abs Nedir? Abs Frenin Sisteminin Avantajları Nelerdir?
Abs Fren Nedir? ABS açılımı Anti – lock Braking System’dir. Dilimize “Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi” olarak geçmiştir. Acil frenleme anlarında sürücülere yol kontrolü ve kararlılık sağlayan ABS, araçlardaki manevra ve durma yeteneğini artıran gelişmiş güvenlik sistemlerinden biridir.
ABS sistemi tekerleklerdeki hız algılayıcı sensörlerden (Wheel speed sensors), ABS hidroliğinden ve elektronik kontrol ünitesinden oluşur. Hız sensörleri her tekerleğin hızını ayrı ayrı izleyerek tekerleklerdeki düşük devir sayılarını takip eder. Tekerlekteki devir sayısının düşük olması, o tekerleğin kilitlenebileceğini gösterir. ABS kontrol ünitesi, hız sensörlerinden gelen sinyalleri alır ve uygun frenleme kuvvetini ayarlar. Frenleme kuvveti azaldıkça tekeri etkileyen hidrolik basınç da azalır.
ABS Ne İşe Yarar?
Araçta çok fazla yük varken ya da araç çok hızlı ilerlerken çarpışma ya da tehlike anında frene basmak tekerleklerin kilitlenmesine yol açabilir. Bu da aracın savrulması gibi tehlikeli durumlara neden olabilir. ABS sistemi tam da bu aşamada devreye girerek tekerleklerin kilitlenmesini önler. Pek çok özelliği olan fren sisteminin asıl amacı aracın savrulmasını engelleyerek sürücünün direksiyon hakimiyetini korumasını sağlamaktır.
ABS’nin avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Ani fren yapıldığında fren sisteminin kilitlenmesini engeller.
- Aracın durma, manevra ve kararlılığını artırır.
- Yön kontrolü sağlar ve yol tutuşunu artırır.
- Aracın güvenli bir şekilde durabilmesi için bu sistem olmalıdır.
- Kaygan zeminlerde aracın kaymasını önler.
- Dört tekerleğin aynı anda kilitlenmesini önler, böylece sürücü yol hakimiyetini kaybetmez.
- Acil fren durumlarında lastiklerin hasar görmesini engeller.
ABS olmayan araçlar yüksek hızla ilerlerken aniden frene basıldığında kayabilir, kendi etraflarında dönebilir ve şerit değiştirebilirler.
ABS olan araçlarda her tekerleğin yakınında, dönme hızını algılayan ve tekerleklerin kilitleneceğini algılayan sensörler bulunur. ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) bu sinyalleri değerlendirir ve fren basıncını değiştirerek tekerleklerin kilitlenmesini engelleyen hidrolik kontrol ünitesine (HCU) komutları iletir.
Eğer ehliyet sınavında adayın karşısına aşağıdaki gibi bir soru çıkarsa:
Aşağıdakilerden hangisi Abs fren sisteminin avantajlarından biri değildir?
A) Kaygan zeminlerde aracın kaymasını önler.
B) Yön kontrolü sağlar ve yol tutuşunu artırır.
C) Aracın durma, manevra ve kararlılığını artırır.
D) Yakıt Tüketimini Azaltır.
Doğru cevap D şıkkıdır. Çünkü ABS frenin amacı frenleme esnasında güvenliği artırmaktır. Yakıt tüketimini artıran veya azaltan unsurlar arasında sıralanmaz.
ABS Fren Sistemi Arızaları Nelerdir?
Parçalar arasında gevşeklik ya da kopukluk olduğunda ABS fren arızası verebilir. Bu arızalar genellikle şu şekildedir;
- Fren pedalı tepkisiz kalabilir: ABS arızalanırsa fren pedalı vuruntu hissi vermeyebilir. Fren pedalı tepkisiz kaldığında araç güvenli bir şekilde durdurulamaz. Böyle bir arıza anında fren sertleşeceği için frene basmak daha da zor bir hale gelir.
- Fren balatalarını iterken daha çok güç gerekebilir: Fren sistemindeki hiçbir parçada arıza yoksa pedala az bassanız bile fren sistemi anında devreye girer. Ancak fren pedalına basarken normalden daha fazla güç sarf etmeniz gerekiyorsa muhtemelen ABS modülünde bir arıza meydana gelmiştir.
- ABS ışığı yanabilir: ABS arızalarının en sık görülen belirtilerinden biri kontak açıldığında ABS ışığının yanmasıdır. Bu ışık genellikle kontak açıldıktan bir süre sonra kendiliğinden söner. Ancak eğer bir sorun varsa ABS ışığı sarı renkte yanmaya devam eder. ABS ışığı olmayan çok eski model araçlarda el freni ışığı devamlı yanar. ABS ışığı devamlı yandığında fren lambası bozulmuş olabilir, tekerlek hız sensörü bozulmuş olabilir ya da ABS modülünde bir sorun ortaya çıkmış olabilir.
- Frenler kilitlenir: Eğer ani ve sert frenleme yaparken pedalın alt kısmından vuruntu titreşimi gelmezse ve tekerler kilitlenirse ABS sisteminde bir sorun olduğu anlaşılabilir.
Saydığımız uyarı işaretlerini bilirseniz ve aracınızda bu işaretlerden biriyle karşılaşırsanız sorun ortaya çıktığı anda müdahale edebilir ve daha büyük bir sorunun ortaya çıkmasını engellersiniz.
ABS modülü arızalandığında tamir edilmesi mümkün değildir. Tamir yerine sistemin tamamen değiştirilmesi gerekir. Arıza her ne sebeple olursa olsun servise gidildiğinde sistemin elektrik bağlantılarına da bakılmalı, voltaj ve direnç kontrolleri yaptırılmalıdır.
Sonuç olarak ABS sistemi aracın ani frenlerde dengesini kaybetmemesi, tekerleklerin kilitlenmemesi ve sürüş kontrolünün yitirilmemesi gibi pek çok faydası olan bir sistemdir.