Buji Nedir? Bujilerden Biri Çalışmazsa Ne Olur?
Buji, motordaki hava – yakıt karışımını ateşlemeye yarayan bir parçadır. Buji benzinli ve lpgli araçlarda bulunur fakat dizel araçlarda bulunmaz. Bu hususa dikkat ediniz.
Buji nedir: Ateşleme bobininden gelen yüksek voltajlı elektrik akımı, buji vasıtasıyla kıvılcıma dönüştürülür ve adeta bir çakmak gibi ateşleme işlemi yapar. Motor silindirlerden oluşur ve yaygın olarak günümüz motorları 4 silindire sahiptir. Her bir silindirde bir tane buji bulunur.
Buji ne işe yarar: Bujiler her çalıştığında silindirdeki yanma odasında bir patlama meydana gelir. Bu patlama pistonları yukarı yönlü hareket ettirir. Pistonlar, yanmadan sonra aşağı yönde hareket edince krank mili döner ve tekerlekler hareket eder. Buji, pistonları aşağı yönde hareket etmeye zorlayan ve krank milini döndürmeye yarayan ateşleme işlemini yapar.
Bujilerden Biri veya Birkaçı Çalışmazsa Ne Olur?
Bujiler araç ilk çalıştırıldığında ve sonrasında sürekli çalışırlar. Yukarıda çalışma prensiplerini anlattık. Buji bir aracın çalıştırabilmesi için çok önemli bir parçadır. Çok dayanıklı olmalarına rağmen zamanla uç kısımları aşınmaktadır. Öyle bir zaman gelir ki artık bujinin uç kısmındaki aksamlar arasındaki mesafe açılır. Bu mesafenin açılmış olması bujilerin hiç çalışmamasına veya yerli yersiz çalışmasına neden olur. Bujilerin bozulmasının temel nedeni ise çok yüksek sıcaklıklara maruz kalmalarıdır.
Bujiler eskirse, biri veya bir kaçı bozulursa araç tam performans çalışmayacaktır. İlk gözlemlenen kusurlardan biri motorun sarsıntılı çalışmasıdır. Bu sarsıntı hissedilir derecededir. Motorun tüm silindirleri tam çalışmadığı için yokuş çıkarken dahi zorlanılır.
Bujilerin aşınması veya bozulması sadece motor performansını etkilemez aynı zamanda yakıt tüketimini de artırır. Çünkü bozuk olan bujinin bulunduğu silindirdeki yakıt dışarı atılır. Kullanıcı daha çok performans almak için daha çok gaza basar. Bu durumda hem diğer silindirlerin yükü artar hem de yakıt tüketimi. Uzun vadeli olarak bozuk bujileri kullanmak motora da zarar verecektir.
Bujilerden biri veya birkaçı çalışmazsa aracınızda şu değişiklikler var mı öncelikle inceleyiniz:
- Motorun sarsılması,
- Motorun teklemesi
- Motordan vuruntu sesinin gelmesi,
- Otomobili çalıştırdıktan sonra motorda titreme olması,
- Gaza basıldığında egzozdan siyah renkli duman atılması
- Marşa basınca araç geç çalışıyor veya hiç çalışmıyorsa,
- Hız bir anda artırıldığında araç gaz yemiyor ve bu duruma motorun teklemesi eşlik ediyorsa
- Aracın performansında ciddi bir düşüşü gözlemleniyorsa,
- Araç yavaş çalışıyor, çekişi düşmüş ya da eskisi kadar hızlı bir şekilde ivmelenmiyorsa,
- Yakıt tüketimi yüzde 20-30 artmışsa
Tüm bu saydıklarımız bujilerin aşınması sonucunda meydana gelebilecek durumlardır. Bu nedenle bujilerin bakımları ihmal edilmemelidir. Bujiler belli periyotlarla kontrol edilmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidirler.
Peki Bujinin Bozuk Olduğunu Anlamak Kolay Mı?
Bujilerin durumunu anlamak çok kolay. Sökmesi ve takması 5-10 dakika sürmektedir. Bunun için sanayide herhangi bir ustaya gidip bujilerinizi kontrol ettirebilirsiniz. Ayrıca bujiler çok pahalı parçalar değildirler. Piyasada yan sanayi ve orijinal parça olarak satılmaktadırlar. Eğer bujiler değiştirilecekse tek tek değiştirilmezler hepsi birden değiştirilir. Aracın marka, modeline, bujinin orijinal olup olmamasına göre değişmekle beraber 4 bujiyi ortalama 70 TL ile 400 TL arasında satın alabilirsiniz. Google arama motoruna aracınızın marka ve modelini yazıp buji fiyatını araştırabilirsiniz. Ustalar 20-30 Liraya bujileri değiştirmektedirler. Eğer aracın bujileri 50-60 bin km boyunca hiç değiştirilmemişse bujiler yıpranmaya başlamış olabilir. Araç bu durumdaysa eğer bujileri değiştirmekte fayda vardır.
Buji Hangi Araçlarda Bulunur?
Buji benzinli ve benzinli / LPG motoru olan araçlarda kullanılan bir parçadır. Benzinli motoru olan tüm araçlarda ateşleme bujisi vardır. Dizel motoru olan araçlar, ateşleme işlemini sıkıştırma yöntemiyle yaptıkları için bu araçlarda ateşleme bujisi bulunmamaktadır.